Vrolijk kletsend zoekt een moeder met haar dochtertje een plek aan de lange tafel van een lunchrestaurant in Shanghai. Zonder blikken of blozen schuift Simona Xu (33) de doosjes opzij om plaats te maken. Wie het niet weet, zeggen de afbeeldingen op de verpakkingen niet zoveel. De vibrators zijn zo ontworpen dat ze op nachtkastjes kunnen liggen. “Als iemand vraagt wat het is, kun je altijd nog zeggen dat het een massage-apparaat is”, zegt Xu.

De vibrators die The Oh Collective ontwierp zijn elegant van vorm, en hebben een zachte siliconen buitenkant. “Het voelt als een huid. Bij andere vibrators voel je soms de siliconen bewegen over het motortje”, legt Xu uit. Samen met Eden Chiang (32), Diana Lin (30) en de Nederlandse Winxi Kan (30) die naast haar aan tafel zit, richtte ze een jaartje geleden The Oh Collective op.

Millennials noemen ze zichzelf, in een gesprek dat moeiteloos overgaat van Nederlands naar Engels en terugspringt, zoals dat gaat onder Nederlanders in Shanghai. Alle vier werken ze in de mode-industrie, maar het collectief nam zo’n vaart dat twee van hen er inmiddels fulltime mee bezig zijn. Door hun Chinese wortels zagen ze haarscherp wat jonge, Chinese vrouwen willen. Millennials zoals zij, maar vooral de Gen Z-generatie (geboren tussen 1996 en 2015) die daarna komt. Het zijn meiden die niets moeten hebben van het Chinese patriarchaat.

Van ver

Chinezen moeten van ver komen, en Xu en Kan weten dat. Ze groeiden op in Nederland, waar hun Chinese ouders dat patriarchaat in ere hielden. “Ze wisten niet beter of seks is bedoeld om kinderen te krijgen”, legt Xu uit. “Masturberen is vies, iets wat alleen slechte kinderen doen.” Buitenshuis kregen ze mee hoe er in Nederland tegenwoordig over gedacht wordt. Dat je je eigen lichaam bijvoorbeeld moet leren kennen, omdat dat je gezondheid ten goede komt.

Masturberen is een vorm van wellness, draagt The Oh Collective uit. Die opvatting past ook veel beter bij de moderne Chinese vrouw. Vooral in de stad is die goed opgeleid, verdient ze haar eigen geld en laat zich doorgaans niet door een man vertellen wat ze moet of mag doen. Nu moet ze nog controle krijgen over haar eigen lichaam.

Probleem in China is dat er generaties lang niet werd uitgelegd hoe dat lichaam werkt. De nieuwsgierige meiden van nu hebben ouders die daar nooit iets over leerden. Katie Liv (22) groeide op in Hongkong en kreeg ieder jaar seksuele voorlichting op school. “Maar daar zat niets in over wederzijdse instemming bij seks, of over seksueel genot. Het ging meer over gezondheid.” Van haar ouders hoefde ze ook niet veel te verwachten. “We hebben het nooit over seks of daten. Ze doen gewoon net alsof het niet bestaat. Als er in een film iets suggestiefs gebeurt, negeren ze het. Zo van: o wacht, ik ga wel even op mijn telefoon.” Het taboe moet geslecht, vindt Liv. “Het moet normaler worden zodat we er een gesprek over kunnen hebben. Ik wist niet eens dat je uitstrijkjes kon krijgen.”

In Shanghai vertelt de twintigjarige Kiki Zheng die eerder een workshop volgde bij The Oh Collective, dat ze zich zo verheugde op het moment waarop haar leraar die bladzijdes in het lesboek zou gaan behandelen waar mannelijke en vrouwelijke genitaliën waren geportretteerd. “Ik was superopgewonden. En toen sloeg hij gewoon de hele pagina over.” Met als gevolg dat Zheng, zoals zoveel meiden, geen idee had hoe haar lichaam in elkaar stak.

Rond haar twaalfde stal ze een maandverbandje uit haar moeders tas om te kijken hoe het eruitzag. Toen ze later echt ongesteld werd, was ze alleen thuis met haar vader. Het enige wat ze wél wist was dat koud eten en drinken slecht zijn voor je lichaam – een bekende volkswijsheid. “Ik at net een ijsje. Toen ik het teruglegde in de vriezer vroeg mijn vader wat er aan de hand was. Ik zei dat ik ongesteld was geworden. O, oké, zei hij. En toen hadden we het er niet meer over. Later zei mijn moeder dat ik in bed niet te veel moest bewegen. Ze ging ervan uit dat ik verder alles wel wist.”

Seksueel analfabetisme

Inderdaad zocht Zheng op internet antwoord op haar vragen. De Chinese regering wil dat dit verandert: vanaf dit schooljaar moet seksuele voorlichting verplicht worden, aangepast per leeftijdsgroep. Hoe die voorlichting eruit gaat zien, is nog onduidelijk. Wel schrijven Chinese media dat er vanuit scholen alsmaar meer vraag komt naar seksuele voorlichting om korte metten te maken met ‘seksueel analfabetisme’. VN-organisatie Unesco schrijft voor dat zulke voorlichting aandacht moet besteden aan relaties, sekse-gelijkheid, reproductie en de risico’s van onveilige seks.

De nieuwe richtlijn is vaag, maar Bai Lu, verbonden aan de China Sexology Association, vindt het toch goed nieuws. Ze traint docenten die dan zelf weer voorlichting geven op scholen, maar met die training werd te vaak niets gedaan. “Dan vindt het schoolhoofd het te gevoelig of zien de ouders er niets in. Deze wet is een aanmoediging voor veel scholen om tóch voorlichting te geven: de wet beschermt ze.”

Wat jongeren op internet vinden, klopt lang niet altijd en dat is een probleem. Als je je informatie over het menselijk lichaam, seks en intimiteit haalt bij pornofilmpjes en twijfelachtige advertenties, levert dat rare ideeën op, zegt Lu. “Dat je bijvoorbeeld een operatie nodig hebt omdat je vulva er niet goed uitziet, of dat je een pil moet slikken om je intieme delen te veranderen. Zonder voorlichting voelen mensen zich aangetrokken tot dit soort dingen, en het kan hun gezondheid schaden.”

Dat alles moet dus anders, en de Chinese vrouwen lijken er klaar voor. Tot niet zo lang geleden werden vrouwen die niet of laat trouwen weggezet als sheng nü, overgebleven vrouw. Vaak zijn ze hoogopgeleid en staan ze niet te springen om kinderen te krijgen. Propaganda veroordeelde ze als onpatriottisch, want met de zo gevreesde vergrijzing in het vizier, moesten ze aan de bak om het teruglopende geboortecijfer op te krikken. Oftewel: doen waarvoor seks volgens hun ouders bedoeld is. Dat bleek niet vol te houden. Staatskrant China Daily schreef pas geleden dat ‘een groeiend aantal vrouwen het idee van zelfliefde en zelfwaardering begint te appreciëren’.

Maar dat je met je lichaam ook leuke dingen kunt doen, is waarschijnlijk niet iets wat meteen in het nieuwe curriculum wordt opgenomen. Voor die informatie zorgt The Oh Collective. Toen ze hun bedrijfje opzetten, onderzochten Xu en Kan wat er zoal te krijgen is op het Chinese internet. “Dan wordt het meteen vies, met tongen die uit speeltjes steken enzo. Geen dingen die vrouwen leuk vinden, of die je cadeau kunt geven”, zegt Xu.

Het merendeel van de bedrijven in de seksspeeltjesindustrie heeft een man als CEO, en daar gaat het mis, menen de vrouwen aan tafel in het restaurant. Niet alleen bij vibrators trouwens. Verontwaardigd vertellen Xu en Kan over de mannen die een ‘vernieuwende’ tampon op de markt wilden brengen en daar in een televisieprogramma financiering voor zochten én kregen. “Met een roze handschoentje! Blijkbaar denken mannen dat vrouwen zo’n handschoentje nodig hebben. En dan nog roze ook. Ongelooflijk.” Nog zo’n frustratie: reclames voor condooms en glijmiddel van Durex, en voor de lustverhogende viagrapilletjes voor mannen mogen wél op bijvoorbeeld Facebook – maar vibrators niet.

Masturbatieworkshop

The Oh Collective wil daarom meer dan alleen vibrators verkopen. Vrouwen moeten seks met zichzelf als normaal gaan beschouwen. In workshops leren ze grenzen te herkennen bij zichzelf en bij de ander. Door op je adem te letten en ‘in het moment’ te zijn, verbetert de balans tussen fysiek en mentaal. “Het hóeft niet seksueel te zijn. Uiteindelijk gaat het om lol hebben”, zegt Kan als ze de masturbatieworkshop omschrijft.

Kiki Zheng deed mee aan zo’n workshop. Een grote stap voor de student, want seksuele ervaring had ze nauwelijks. Haar eerste echte vriendje wilde haar niet eens zoenen, bang als hij was om de controle te verliezen over ‘wat erna zou komen’. “Ik was heel bang dat we tijdens die workshop met z’n allen moesten gaan masturberen. Maar gelukkig praatten we er alleen over. De sfeer was goed, je kon alles zeggen wat je wilde.” Nog nooit had ze ‘daar beneden’ goed gekeken. Dat deed ze na de cursus voor het eerst.

Haar huisgenoot die nota bene wél seksuele ervaring had, durfde haar niet aan te kijken toen ze vroeg hoe de cursus was bevallen. Nu probeert Zheng zelf ook gesprekken op gang te brengen en zo langzaamaan groeit de gemeenschap die The Oh Collective opzette. Steeds meer vrouwen sluiten zich aan en lezen stilletjes mee met de gesprekken op WeChat.

Binnenkort zou het dus gedaan moeten zijn met dat seksuele analfabetisme van Chinezen. En dat is van veel groter belang dan het in het Westen misschien lijkt. Een gezond beeld van jezelf en hoe jij relaties beleeft, helpt bij de dagelijkse omgangsvormen, zeggen experts. Zomaar even knuffelen doen veel Chinezen niet. “Zelfs niet in een gezin”, zegt Bai Lu. “Als het kind naar de basisschool gaat, is er minder fysieke interactie, want hij is dan te oud voor een knuffel. Wij benadrukken juist dat ieder kind dat contact nodig heeft. Ook als ze wat ouder zijn, en dan moet je kunnen aanvoelen, begrijpen of de ander het wil of niet. En welk contact je zelf fijn vindt. Dat is een belangrijk onderwerp, maar voor Chinezen is het niet eenvoudig.”

The Oh Collective doet het ondertussen rustig aan en bracht tot nu toe twee speeltjes op de markt: Pixie en Kit. Nieuwsgierige jonge meiden verkennen hun eigen lichaam, maar zijn niet meteen toe aan kinky speeltjes. “Het is hier heel gebruikelijk om woonruimte te delen. Dus we hebben ervoor gezorgd dat de vibrators heel stil zijn. Niet luider dan 40 decibel – het spinnen van een kat”, zegt Kan. De speeltjes gaan ook niet per se de vagina in. Ten eerste zijn Chinese vrouwen dat niet gewend – ze gebruiken geen tampons bijvoorbeeld. Maar het vrouwelijke plezier zit ’m natuurlijk vooral in stimulering van de clitoris, en die zit aan de buitenkant.

“Ik heb geleerd wat voor mij werkt”, zegt Katie Liv. Ze denkt dat de missie van The Oh Collective om vrouwelijke wellness op de kaart te krijgen decennialang patriarchaat compenseert. “Daar hebben niet alleen vrouwen iets aan. Veel mannen begrijpen echt wel dat het belangrijk is dat een vrouw zich ook goed voelt. Maar we kunnen niet verwachten dat ze zich bijzonder gaan inspannen om erachter te komen wat ze daar zelf aan kunnen doen.”