Vrolijk kletsend zoekt een moeder met haar dochtertje een plek aan de lange tafel van een lunchrestaurant in Shanghai. Zonder blikken of blozen schuift Simona Xu (33) de doosjes opzij om te plaatsen. Wie het niet weet, zeggen de afbeeldingen op de verpakkingen niet zoveel. De vibrators zijn zo ontworpen dat ze op nachtkastjes kunnen liggen. "Als iemand vraagt wat het is, kun je altijd nog zeggen dat het een massage-apparaat is", zegt Xu.
De vibrators van The Oh Collective zijn elegant van vorm en hebben een zachte siliconen buitenkant. “Het voelt als een huid. Bij andere vibrators voel je soms de siliconen bewegen over het motortje”, legt Xu uit. Samen met Eden Chiang (32), Diana Lin (30) en de Nederlandse Winxi Kan (30) die naast haar aan tafel zitten, een jaar geleden The Oh Collective op.
Millennials noemen ze zichzelf, in een gesprek dat gemakkelijk overgaat van Nederlands naar Engels en terugspringt, zoals dat gaat onder Nederlanders in Shanghai. Alle vier werken ze in de mode-industrie, maar het collectief nam zo'n vaart dat twee van hen er ondertussen fulltime mee bezig zijn. Door hun Chinese wortels zagen ze haarscherp wat jonge, Chinese vrouwen willen. Millennials zoals zij, maar vooral de Gen Z-generatie (geboren tussen 1996 en 2015) daarna die komt. Het zijn meiden die niets moeten hebben van het Chinese patriarchaat.
Van ver
Chinezen moeten van ver komen, en Xu en Kan weten dat. Ze groeiden op in Nederland, waar hun Chinese ouders dat patriarchaat in ere missen. “Ze luisteren niet beter of seks is bedoeld om kinderen te krijgen”, legt Xu uit. "Masturberen is vies, iets wat alleen slechte kinderen doen." Buitenshuis kreeg ze mee hoe er in Nederland tegenwoordig over gedacht wordt. Dat je eigen lichaam bijvoorbeeld moet leren kennen, omdat dat je gezondheid ten goede komt.
Masturberen is een vorm van wellness, draagt The Oh Collective uit. Het verleden is ook veel beter bij de moderne Chinese vrouw. Vooral in de stad is die goed opgeleid, verdient ze haar eigen geld en laat zich meestal niet door een man vertellen wat ze moet doen. Nu moet ze nog controle krijgen over haar eigen lichaam.
Probleem in China is dat generaties lang niet werden uitgelegd hoe dat lichaam werkt. De vertrouwelijke meiden van nu hebben ouders die daar nooit iets over leren. Katie Liv (22) ontwikkelde zich in Hongkong en kreeg ieder jaar een middelbare schoolvoorlichting. “Maar daar zat niets in over wederzijdse instemming bij seks, of over seksueel genot. Het ging meer over gezondheid.” Van haar ouders kunnen ook niet veel verwachten. “We hebben het nooit over seks of daten. Ze doen gewoon net als het niet bestaat. Als er in een film iets suggestiefs gebeurt, is het aannemelijk. Zo van: o wacht, ik ga wel even op mijn telefoon.” Het taboe moet slecht, vindt Liv. “Het moet normaler worden zodat we een gesprek over kunnen hebben. Ik wist niet eens dat je uitstrijkjes kon krijgen.”
In Shanghai vertelt de twintigjarige Kiki Zheng die eerder een workshop volgde bij The Oh Collective, dat ze zich zo verdiepten op het moment waarop de leraar de bladzijden in het lesboek zou gaan behandelen waar mannelijke en vrouwelijke genitaliën werden geportretteerd. “Ik was supergewonden. En toen hij sloeg gewoon de hele pagina over.” Met als resultaat dat Zheng, zoals zoveel meiden, geen idee had hoe haar lichaam in elkaar stak.
Rond haar twaalfde stal ze een maandverbandje uit haar moeders om te kijken hoe het eruit zag. Toen ze later echt ongesteld werden, was ze alleen thuis met haar vader. Het enige wat ze wel wisten was dat koud eten en drinken slecht zijn voor je lichaam - een bekende volkswijsheid. “Ik at net een ijsje. Toen ik het teruglegde in de vriezer vroeg mijn vader wat er aan de hand was. Ik zei dat ik ongesteld was geworden. O, oké, zei hij. En toen hadden we het er niet meer over. Later zei mijn moeder dat ik in bed niet te veel moest bewegen. Ze ging ervan uit dat ik verder alles wel wist.”
Seksueel analfabetisme
Inderdaad gezocht Zheng op internet antwoord op haar vragen. De Chinese regering wil dat dit verandert: vanaf dit moet minimale voorlichting verplicht worden, aangepast per leeftijdsgroep. Hoe de voorlichting eruit gaat zien, is nog onduidelijk. Wel schrijven Chinese media dat er vanuit scholen alsmaar meer vraag komt naar seksuele voorlichting om korte metten te maken met 'seksueel analfabetisme'. VN-organisatie Unesco schrijft voor dat seksuele voorlichting aandacht moet aan relaties, sekse-gelijkheid, reproductie en de risico's van onveilige seks.
De nieuwe richtlijn is vaag, maar Bai Lu, verbonden aan de China Sexology Association, vindt het toch goed nieuws. Ze trainden docenten die dan zelf weer voorlichting gaven op scholen, maar met die training werd te weinig vaak gedaan. "Dan vindt het schoolhoofd het te begeleiden van de ouders zien er niets in. Deze wet is een aanmoediging voor veel scholen om tóch voorlichting te geven: de wet beschermt ze."
Wat jongeren op internet vinden, klopt lang niet altijd en dat is een probleem. Als je informatie over het menselijk lichaam, seks en intimiteit haalt bij pornofilmpjes en twijfelachtige advertenties, levert dat zeldzame ideeën op, zegt Lu. “Dat je bijvoorbeeld een operatie nodig hebt omdat je vulva er niet goed uitziet, of dat je een pil moet slikken om je diepere delen te veranderen. Zonder voorlichting voelen mensen zich tot dit soort dingen, en het kan hun gezondheid schaden.
Dat alles anders moet, en de Chinese vrouwen lijken er klaar voor. Tot niet zo lang geleden werden vrouwen die niet of laat trouwen weggezet als sheng nü, gedeelde vrouw. Vaak zijn ze hoogopgeleid en ze niet te springen om kinderen te krijgen. Propaganda heeft ze als onpatriottisch aangekondigd, wil met de zo gevreesde vergrijzing in het vizier, ze aan de bak om het teruglopende geboortecijfer op te krikken. Vaak: doen wat seks is volgens de bedoeling van hun ouders. Dat bleek niet vol te houden. Staatskrant China Daily schreef pas geleden dat 'een groeiend aantal vrouwen het idee van zelfliefde en zelfwaardering begint te appreciëren'.
Maar dat je met je lichaam ook leuke dingen kunt doen, is waarschijnlijk niet iets wat meteen in het nieuwe curriculum wordt opgenomen. Voor die informatie zorgt The Oh Collective. Toen ze hun bedrijfje opzetten, onderzochten Xu en Kan wat er zoal te krijgen is op het Chinese internet. “Dan wordt het meteen vies, met tongen die uit speeltjes steken enzo. Geen dingen die vrouwen leuk vinden, of die je cadeau kunt geven”, zegt Xu.
Het feit dat de bedrijven in de seksspeeltjesindustrie een man als CEO hebben, en daar gaat het mis, mannen de vrouwen aan tafel in het restaurant. Niet alleen bij vibrators trouwens. Verontwaardigd vertellen Xu en Kan over de mannen die een 'vernieuwende' tampon op de markt wilden brengen en daar in een televisieprogramma financiering voor gevonden én gekregen. “Met een roze handschoentje! Vermoedelijk denken mannen dat vrouwen zo'n handschoentje nodig hebben. En dan nog roze ook. Ongelooflijk.” Nog zo'n frustratie: reclames voor condooms en glijmiddel van Durex, en voor de lustverhogende viagrapilletjes voor mannen kunnen wel op bijvoorbeeld Facebook – maar vibrators niet.
Masturbatieworkshop
The Oh Collective wil daarom meer dan alleen vibrators verkopen. Vrouwen moeten seks met zichzelf als normaal gaan. In workshops leren ze grenzen te herkennen bij zichzelf en bij de ander. Door op je adem te observeren en 'in het moment' te zijn, verbetert de balans tussen fysiek en mentaal. “Het hóeft niet seksueel te zijn. uiteindelijk gaat het om lol hebben”, zegt Kan als ze de masturbatieworkshop omschrijft.
Kiki Zheng akte mee aan zo'n workshop. Een grote stap voor de student, want een seksuele ervaring had ze nauwelijks. Haar eerste echte vriendje wilde haar niet eens zoenen, bang als hij om de controle te verliezen was over 'wat erna zou komen'. “Ik was heel bang dat we tijdens die workshop met z'n allen moesten gaan masturberen. Maar gelukkig praten we er alleen over. De sfeer was goed, je kon alles zeggen wat je wilde.” Nog nooit had ze 'daar beneden' goed gecontroleerd. Dat akte ze na de cursus voor het eerst.
Haar huisgenoot die nota bene zeker seksuele ervaring had, durfde haar niet te kijken toen ze vroeg hoe de cursus werd bevallen. Nu proberen Zheng zelf ook gesprekken op gang te brengen en zo langzaamaan groeit de gemeenschap die The Oh Collective opzette. Steeds meer vrouwen sluiten zich aan en lezen stilletjes mee met de gesprekken op WeChat.
Binnenkort zou het dus gedaan moeten worden met dat seksuele analfabetisme van Chinezen. En dat is van veel groter belang dan het in het Westen misschien lijkt. Een gezond beeld van jezelf en hoe jij relaties beleeft, helpt bij de dagelijkse omgangsvormen, zeggen experts. Zomaar zelfs knuffelen doen veel Chinezen niet. “Zelfs niet in een gezin”, zegt Bai Lu. “Als het soort naar de basisschool gaat, is er minder lichamelijke interactie, wil hij dan te oud zijn voor een knuffel. Wij kunnen aantonen dat ieder soort dat contact nodig heeft. Ook als ze wat ouder zijn, en dan moet je kunnen begrijpen, begrijpen van de ander het wil of niet. En welk contact je zelf fijn vindt. Dat is een belangrijk onderwerp, maar voor Chinezen is het niet eenvoudig.”
The Oh Collective doet het voorlopig rustig aan en bracht tot twee speeltjes op de markt: Pixie en Kit. Nieuwsgierige jonge meiden verkennen hun eigen lichaam, maar zijn niet meteen toe aan kinky speeltjes. “Het is hier heel waarschijnlijk om woonruimte te delen. Dus we hebben ervoor gezorgd dat de vibrators heel stil zijn. Niet luider dan 40 decibel – het spinnen van een kat”, zegt Kan. De speeltjes gaan ook niet per se de vagina in. Ten eerste zijn Chinese vrouwen dat niet gebruikt – ze gebruiken bijvoorbeeld geen tampons. Maar het seksuele plezier zit 'm natuurlijk vooral in het stimuleren van de clitoris, en die zit aan de buitenkant.
“Ik heb geleerd wat voor mij werkt”, zegt Katie Liv. Ze denken dat de missie van The Oh Collective om vrouwelijke wellness op de kaart te krijgen decennia lang patriarchaat vergoedt. “Daar hebben niet alleen vrouwen iets aan. Veel mannen begrijpen echt wel dat het belangrijk is dat een vrouw zich ook goed voelt. Maar we kunnen niet verwachten dat ze zich bijzonder gaan inspannen om erachter te komen wat ze daar zelf kunnen doen.”